Huyền thoại sá sùng làm nước phở ngày nay đã ít được nhắc tới, nhớ lúc trước bát phở nào mà có sá sùng được dùng để nấu nước phở thì khỏi chê, nó là gia vị thay thế cho bột nêm, mì chính hiện nay. Câu chuyện sá sùng là linh hồn của nước phở xuất phát ở Quảng Ninh, nếu bạn đến Hạ Long Quảng Ninh mà chưa đến thăm đảo Quan Lạn thì thực sự hối tiếc, nếu bạn đến đảo Quan Lạn mà không nếm thử sá sùng thì càng hối tiếc gấp bội bởi sá sùng nơi đây được ngư dân ví như ”vàng ròng” của cả vùng huyện đảo.
Sá sùng là một loài động vật sống ven những bãi cát nơi có thủy triều lên xuống bởi thức ăn chính cúa nó là những sinh vật phù du nhỏ trong nước. Nhìn từ xa sá sùng giống như một con giun khổng lồ với những đường vằn dọc cơ thể.
Tham khảo:
Đi đào sá sùng là một công việc vô cùng khó khăn bởi nó đòi hỏi sự nhanh tay và tinh mắt của ngư dân. Hơn thế nữa, công việc đánh bắt sá sùng lại diễn ra lúc 3-4h sáng, đi săn sá sùng dọc bờ biển, nếu thấy những doi cát hiện lên phải dùng chân đạp nhanh cái mai xuống đất không sá sùng sẽ lẩn đi rất nhanh. Theo những người dân địa phương kể, 10 lần đâm mai xuống đất thì có đến 9 lần hụt hoặc chỉ thu được những con sá sùng đứt đoạn. Những con này sẽ được ngư dân thu về nấu canh.
Sá sùng tươi được ngư dân thu được sau những chuyến đi săn Sá sùng phải lớn và còn nguyên vẹn mới đem bán và được những người lái buôn thu mua.
Con sá sùng tươi dễ khiến người yếu bóng vía phát hoảng vì hình thức bên ngoài bởi nó thuộc loài thủy sinh và có màu da trơn nhẫy, thuôn dài, to cỡ ngón tay người lớn nhưng khi nếm thử nó một lần thì mọi nỗi sợ sẽ bị xua tan hết bởi hương vị ngọt lạ lùng của loài này.
Xem thêm:
Sá sùng tươi được các lái buôn thu mua ngay tại nơi bắt được với mức giá khỏang 300.000 đồng/1kg. Trung bình cứ 15,16kg sá sùng tươi mới làm được 1kg sá sùng khô.
Sá sùng tươi có thể nấu canh hoặc đem xào còn sá sùng khô có thể đem chiên hoặc rang, đôi khi chúng cũng được đem nấu canh.
Tham khảo:
Để thưởng thức thực phẩm ”vàng ròng” này, ta có thể đến bất cứ nhà hàng nào dọc khu Hạ Long khi đi du lịch. sá sùng nấu canh lá lối, sá sùng xào, sá sùng nấu phở, sá sùng khô chiên là những món ăn được du khách lựa chọn nhiều nhất khi gọi các món liên quan đến sá sùng.
Con sá sùng khô có giá thành khá cao, khoảng 4-4,5 triệu/1kg. Đây là một món ăn có khi phải đặt trước hàng tháng mới có hàng.
Người dân Quan Lạn trước đây kể rằng mỗi sáng đi đào sá sùng chỉ cần vác mai đi một lúc là đào được cả rổ nhưng sau 20 năm trở lại đây điều ấy đã không còn do việc đánh bắt quá nhiều và nhu cầu sử dụng chúng ngày càng tăng. Đó cũng chính là một trong những nguyên nhân khiến giá sá sùng ngày càng cao như vậy. Chính vì đắt đỏ nên việc dùng sá sùng nấu nước phở giờ chỉ là dĩ vãng.
Nói vậy thôi chứ đến Quảng Ninh mà không thử qua sá sùng thì bạn đã bỏ lỡ một điều gì đó như là linh hồn của vùng đất này.